ISO PMI: Sanayide daralma hız kesti

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Kasım 2024 sonuçlarına nazaran, eşik paha olan 50,0’nin üzerinde yer alan bedeller kesimde güzelleşme manasına geliyor.

Kasım ayında manşet PMI, sekiz aydır üst üste eşik bedel 50,0’nin altında kalmasına karşın, ekim ayında kaydedilen 45,8 düzeyinden 48,3’e yükseldi. Bu artış, imalat kesimindeki faaliyet şartlarındaki bozulmanın Mayıs ayından bu yana en hafif düzeyde olduğunu gösterdi.

Kasım 2024 periyoduna ilişkin İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI sonuçları, daldaki faaliyet şartlarında sonlu da olsa düzgünleşme işaretleri verdi. Manşet PMI, yılın son çeyreğinde artış göstererek talepteki kısmi toparlanmaya işaret etti. Firmalar yeni siparişlerde zorluk yaşamaya devam etse de, toplam ve ihracat siparişlerindeki yavaşlama ekime kıyasla daha ölçülü bir seyir izledi. Benzeri halde, üretimdeki daralma da besbelli halde azalarak nisan ayından bu yana en düşük düzeye indi.

İstihdamdaki Artış ve Enflasyonist Baskıların Azalması

Dokuz aylık daralmanın akabinde istihdamdaki artış, anketin en olumlu gelişmesi olarak öne çıktı. Çalışan sayılarındaki artış sonlu olsa da Temmuz 2023’ten bu yana en yüksek süratte gerçekleşti. İmalat kesimi ayrıyeten enflasyonist baskıların azalmasından yarar sağladı. Girdi maliyetleri enflasyonu üst üste dördüncü ay düşerek son iki yılın en düşük düzeyine geriledi. Lakin ham unsur fiyatlarındaki yükseliş ve liradaki zayıflık, maliyet artışlarının temel nedenleri olarak belirtildi. Sonuncu eser fiyatlarındaki artışlar ise son beş yılın en düşük düzeyinde gerçekleşti.

Girdi alımları ve stoklarında azalma devam etmekle birlikte bu eğilim ekime nazaran daha yavaş seyretti. Bununla birlikte, en son eser stokları Aralık 2021’den bu yana en keskin düşüşü kaydetti. Firmalar, tedarikçilerin teslimat müddetlerinin artmasını kısmen jeopolitik gerginliklere bağladı.

Gıda Dalı Öne Çıktı

İSO Türkiye Sektörel PMI raporu, kasım ayında talepte kısmi güzelleşme sinyalleri verirken, faaliyet şartlarındaki zorlukların devam ettiğini gösterdi. Yeni siparişler besin bölümü dışında takip edilen on kesimin dokuzunda yavaşladı. Besin kesiminde ise yeni iş hacmi güçlü bir biçimde artarak marttan bu yana en süratli güzelleşmeyi kaydetti. Dokumacılık kesimi ise siparişlerdeki yavaşlamanın ekime kıyasla arttığı tek dal oldu.

İhracat ve Üretim Dinamikleri

Yeni ihracat siparişlerinde de düşüşler sürat keserken, kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri dalı yedi ayın akabinde tekrar artış kaydetti. Besin dalı, hem toplam yeni siparişlerde hem de üretimde artış gösteren tek dal oldu. Öbür bölümlerde ise düşüşler ekime kıyasla daha ölçülü gerçekleşti.

Maliyet ve Fiyat Değişimleri

Girdi maliyetleri tüm kesimlerde daha yavaş artarken, kimyasal, plastik ve kauçuk eserlerinde artış en düşük düzeyde kaydedildi. Metalik olmayan mineral eserlerde ise 2016’dan bu yana en düşük enflasyon oranı gözlemlendi. Besin bölümü, hem girdi maliyetlerinde hem de son eser fiyatlarında en süratli artışın yaşandığı alan oldu. Öte yandan, dokumacılık bölümü satış fiyatlarını düşürerek bir yıldan uzun bir müddetten sonra birinci sefer fiyat indirimine gitti.

İstihdam ve Satın Alma Faaliyetleri

Çalışan sayısını artıran kesim sayısı iki’den üçe çıktı. En süratli istihdam artışı kara ve deniz taşıtlarında görülse de bu artış, bir evvelki ayki rekor düşüşün kısmi telafisi niteliğindeydi. Satın alma faaliyetlerinde artış üç bölümle sonlu kalırken, girdi stokları sadece bir kesimde yükseldi. Sonuncu eser stoklarındaki artış ise sırf besin kesiminde gözlendi.

Kaynak : Para Analiz