Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi Kasım: Hanehalkı enflasyon beklentilerindeki katılık devam ediyor

Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi (TEBA)’nin Kasım ayına sonuçlarına nazaran hanehalkı enflasyon beklentilerindeki katılık devam ediyor.

• Ekim 2024 prestijiyle yıllık enflasyon beklentisi: %107 (Önceki ay %109)
• Yıl sonu enflasyon beklentisi: %92 (Önceki ay %94)
• Ekim 2025’e kadar olan 12 aylık devirde enflasyon beklentisi: %96 (Önceki ay %96)

TEBA enflasyon beklentileri Ekim ayında yıllık ve yıl sonu enflasyon beklentilerinde Eylül ayındaki düşüş eğilimini devam ettirmiştir. 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri bir evvelki aya nazaran sabit kalmıştır.

Enflasyon beklentilerini şekillendiren faktörler

Bu ayki ankette iştirakçilerin enflasyon beklentilerini hangi kriterlere nazaran oluşturduklarına dair bir soru yer almıştır. Beklenti oluşumunda en besbelli faktörün iştirakçilerin kendi deneyim ettikleri fiyatlar olduğu gözlenmektedir. Bu bulgu Eylül anketinde elde edilen sonuçları teyit etmektedir. Döviz kurunun seyrine dair beklentilerin de enflasyon beklentilerini şekillendirmede kıymetli bir rol oynadığı söz edilirken, iktisat idaresine ilişkin yorumların tesirinin daha sonlu olduğu gözlenmektedir. Keza son devirde gündemde olan kamuda tasarruf konusunun görece yükünün da epey düşük olduğu, iştirakçilerin yalnızca %8’inin bu faktörü not ettiği göze çarpmaktadır.

Enflasyon beklentileri tüketici davranışlarını nasıl etkiliyor?

Ankette yer alan bir başka soru, enflasyon beklentilerinin hanehalkı davranışını ne biçimde etkilediğine dair bilgi sunmaktadır. İktisat literatüründe, enflasyon beklentilerinin talebi ne halde etkilediğine dair yapılan ampirik çalışmalar her iki tarafta de bulgular içermektedir. Enflasyon beklentisi düştüğünde gerçek gelirin artacağı beklentisinin baskın çıktığı ortamlarda sağlam tüketim malları harcamalarının arttığı tespit edilmiştir. TEBA anketinde ise bunun tam aksisi bir davranışla enflasyon beklentisi arttığında harcama talebinin öne çekildiğine dair bulgular yer almaktadır. Anket iştirakçilerinin kıymetli bir kısmı enflasyon beklentilerinin artması durumunda bozulmayacak eserlerin stoklanması, sağlam tüketim mallarına olan talebin artması ve daha çok borçlanma formunda davranış tercihlerini belirtmişlerdir.

Bu davranış, enflasyonda beklenen artışa paralel olarak gerçek fiyatlardaki azalma beklentisi ile
tutarlıdır. Ek olarak, enflasyonda beklenen artışın tasarruflardaki gerçek getiri beklentisini
düşürmesi durumunda da talebin öne çekilmesi ekonomik teori ile tutarlıdır.

Demografik kırılımlara nazaran inceleme

Bu kısımda 12-ay ileriye yönelik hanehalkı enflasyon beklentileri birtakım demografik özelliklerine nazaran incelenmiştir.

Görüşülen şahısların çalışma durumuna nazaran bir inceleme yapıldığında, geçmiş aylara ait
anketlerde 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentisi en yüksek olan emekli kümesinin beklentilerinin bu ayki ankette başka çalışma kümelerine yakınsama gösterdiği gözlenmektedir.

Kaynak : Para Analiz